De Cultuurtrein start binnenkort met het realiseren van een samenhangend erfgoed programma voor groep één tot en met acht van de basisscholen in Oostland.
Het doel is om het bestaande erfgoed aanbod -vanuit de bibliotheek en de historische verenigingen- en erfgoed activiteiten van scholen samen te brengen, te verdiepen en te verrijken met erfgoed wijsheid.

SLO geeft onder meer de volgende omschrijving van erfgoed: “Erfgoed gaat over jezelf (persoonlijk erfgoed), over de cultuur van je directe omgeving en de samenleving (regionaal en landelijk erfgoed) en over de wereld (werelderfgoed).

Centraal staan het verhaal en de betekenis die aan het erfgoed toegekend wordt: nu, in het verleden en in de toekomst. Leerlingen ervaren dat hun eigen omgeving betekenisvol is en dat het erfgoed met henzelf te maken heeft.
Erfgoededucatie gaat uit van ervaren en beleven. Leerlingen onderzoeken sporen uit het verleden en in het heden in hun eigen omgeving. Ze gebruiken bij dat onderzoek hun zintuigen: zij zien, voelen, horen, ruiken en proeven de elementen die iets vertellen over het verleden en het heden. Ze denken hierover na en discussiëren erover met elkaar en met experts, zoals een historische verhalenverteller of een ervaringsdeskundige. Leerlingen gebruiken hun verbeelding om de betekenis(-sen) van het erfgoed in heden, verleden en toekomst te verkennen.”

Samen met de basisscholen in Pijnacker-Nootdorp en Lansingerland, de Bibliotheek Oostland en de historische verenigingen gaat de Cultuurtrein een erfgoededucatie programma samenstellen waarin alle belangrijke aspecten worden meegenomen. Ook voegen we het element ‘erfgoedwijsheid’ toe. Bij erfgoedwijsheid gaat het er vooral om erfgoed onderwerpen tot iets van jezelf te maken, tot iets persoonlijks te maken. Wat bewaren we zelf en waarom? Wat is erfgoed voor jou en wat is het voor een ander? Erfgoed wordt door iedereen anders gezien en beleefd.

Jacquelien Vroemen van Meelicht Educatieve projecten Utrecht zal dit programma voor en met ons ontwikkelen. Op dit moment verzamelen we alle beschikbare informatie m.b.t. erfgoed in Oostland. Ook hebben we vragen gesteld aan leerlingen van basisscholen over de mooiste en interessantste plekken in hun dorp. Al deze informatie brengen we bij elkaar om een nieuw programma te realiseren.

Voor informatie: Dit e-mailadres wordt beveiligd tegen spambots. JavaScript dient ingeschakeld te zijn om het te bekijken. Mieneke de Jonge

Lees hier het verslag van Ditha Verdel, werkzaam voor Bibliotheek Oostland en eigenaar van Boekdans

In de cursus ‘Het geheim van een goed educatief project’ staat cultuureducatie op de basisscholen centraal. Deze cursus van het Kunstgebouw, in samenwerking met de Cultuurtrein, is bestemd voor culturele instellingen.

Vier middagen zijn we aan de slag gegaan met het schrijven van een cultuureducatieproject. Kunstbreak, muziekvereniging Helicon en Bibliotheek Oostland deden mee aan de cursus, met als doel een creatief en uitdagend project te ontwikkelen voor en mét scholen. Namens Bibliotheek Oostland nam ik deel aan de cursus. In de bijeenkomsten kregen we vele handvatten voor het maken van een educatief project. Visual Thinking Strategies, verhalend ontwerpen, 21st century skills, maar ook de ontwikkelingsstadia van kinderen kwamen aanbod tijdens de cursusdagen. We spraken over het belang van cultuuronderwijs, hoe cultuuronderwijs vakoverstijgend kan zijn en wat cultuuronderwijs doet met kinderen. We gaven elkaar tips en adviezen met als resultaat dat er hele leuke projecten zijn ontstaan:

Kunstbreak heeft een ontzettend mooi project gemaakt in samenwerking met De Prins Willem Alexanderschool in Berkel. Deze school was op zoek naar kunsteducatie lessen in de klas tijdens hun projectweken over geschiedenis. Iedere klas gaat n.a.v. een geschiedenis thema met beeldende kunst aan de slag!‘

Muziekvereniging Helicon gaat een gaaf muziekproject op Het Baken in Berkel uitproberen in groep 6. De kinderen krijgen een les met muzikale opdrachten en een les over muziekinstrumenten. Ze spelen een stukje samen met het orkest en leren de basisbeginselen van een instrument.

Ikzelf schrijf een Theaterleesproject voor Bibliotheek Oostland voor beginnende lezers. Bij Theaterlezen lezen de kinderen samen voor aan een publiek. In de klas komt een kist met Theaterleesboeken en de kinderen krijgen als opdracht om de toneelspelers te helpen met hun voordracht. Drama en leesplezier komen samen in dit project.Na het volgen van de cursus ‘Het geheim van een goed educatief project’ ben ik helemaal op de hoogte van het laatste nieuws over cultuuronderwijs. Maar vooral weet ik weer hoe belangrijk het is voor kinderen dat zij onderwijs krijgen in cultuur. Muziek, dans, verhalen en kunst dóén wat met je en brengt mensen samen. Cultuur maakt wie je bent. Het laat je inleven in anderen en zorgt er voor dat je jezelf beter leert kennen! In juni komen alle cursisten nog één keer bij elkaar voor een terugkombijeenkomst. Ik ben ontzettend benieuwd naar alle verhalen en ervaringen!

Debby Pronk, leerkracht op basisschool de Schatkaart in Pijnacker, is al heel wat jaren ICC-er op haar school. Nu heeft ze afgelopen maart ook haar diploma van de post hbo opleiding Cultuurbegeleider behaald.
“Ik had erg veel zin om een verdiepende opleiding te volgen over cultuureducatie en had hierover informatie ontvangen die me erg aansprak. Toen de school een grote verandering onderging, was dat precies het juiste moment om deze opleiding te gaan volgen.”

Lees hieronder het interview met Debby.

Wat houdt de post hbo opleiding Cultuurbegeleider precies in?
Doel is om het cultuuronderwijs op je school verder te ontwikkelen, uitgaande van een visie. Het is voor je eigen ontwikkeling als ICC-er heel leerzaam, maar ook voor de school om een ontwikkeling die in gang is gezet beter vorm te geven. Voor de zomer kregen we modules over alle kunstvakken, veel kennis- en theorievakken maar ook tips en tricks om de kennis toe te passen. Heel belangrijk en interessant is ook dat je leert de kennis over te dragen aan de leerkrachten op school, zodat zij ook verder komen met cultuureducatie. Daarvoor werd een module over coaching en verandermanagement gegeven. Na de zomer werk je aan je Meesterproef: een onderzoek op je eigen school.

Mijn basisvraag was: als het uitgangspunt van de school is om zoveel mogelijk groepsdoorbrekend te werken, hoe kunnen we de kunstvakken daarin integreren.
Deze vraag bleek te veelomvattend. Uiteindelijk heb ik mijn vraag toegespitst op hoe we de beeldende leerlijn -vanuit  de inhoudsdoelen van SLO- in onze thema’s kunnen integreren.Dit heeft als eindproduct een veel omvattend werkdocument opgeleverd voor de hele school, om groepsdoorbrekend -mét integratie van de beeldende vakken- concreet aan de slag te kunnen gaan. In het werkdocument heb ik ook de theorie van de opleiding verwerkt.

Wat is je ervaring met de opleiding?
Het is het een heel motiverende en leerzame opleiding. Veel kennis die ik heb opgedaan is binnen de school op zijn plek gevallen.

Wat vond je het meest interessant of wat heb je nieuw geleerd?
De colleges over ‘wat is kunst en cultuur’, over Cultuur in de spiegel waren heel interessant en in het algemeen het opfrissen en verdiepen van je kennis over cultuureducatie.Ook het schrijven van een essay waarin je de nu- situatie op je school beschrijft en de gewenste verandering aangeeft, was inspirerend. En de module over verandermanagement omdat ik veel van de transitie op mijn eigen school in de onderwerpen herkende.

Wat is de titel van je Meesterproef? En hoe ga je met de uitkomst van je meesterproef aan de slag op school?
“Procesgericht bouwen aan groepsdoorbrekend werken”. We werken nu groepsdoorbrekend met thema’s, waarin het behalen van de beeldende inhoudsdoelen vanuit de fases van het procesgericht werken worden opgebouwd. Alle fases komen hierin aan bod. Ook Visual Thinking Strategies heeft daar een vaste plek in; bij de start van het thema worden altijd de 3 vragen van VTS gebruikt.
Ook de lessen uit de leerlijnen van de Cultuurtrein worden geïntegreerd in de thema’s.

Hoe komt Cultuureducatie met Kwaliteit aan bod op de Schatkaart?
We deden al veel aan cultuuronderwijs en waren al deelnemer aan het CmK programma van de Cultuurtrein in de periode 2013-2016. De workshops VTS en procesgerichte didactiek van het Kunstgebouw i.s.m. de Cultuurtrein hebben ons op een heel goed spoor gezet om het groepsdoorbrekend werken met thema’s op een creatieve manier aan te pakken. We gaan in oktober 2019 over deze twee onderwerpen verdiepende workshops volgen. We werken hieraan vanuit een sterke visie. Alle leerkrachten zijn erg betrokken en iedereen heeft ervoor gekozen om zo te werken met de leerlingen. En het plezier dat de leerlingen hebben als ze bezig zijn met muziek, beeldende vorming of theater is ook heel belangrijk.

Waarom raad je anderen aan de opleiding te volgen?
Het biedt een enorme verdieping aan m.b.t. je kennis over kunst en cultuur. Je realiseert een plan om cultuureducatie op je school verder te ontwikkelen en naar een hoger plan te krijgen. Je ontwikkelt meer visie op cultuureducatie en je leert handen en voeten te geven aan die visie binnen de school.

Het is beslist niet vrijblijvend en ik ben heel wat uurtjes bezig geweest om mijn meesterproef af te krijgen, maar het mij heeft veel nieuwe motivatie en verdieping gegeven.